گزارش پژوهش «راهکارهای مقابله با خبر جعلی» ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد
این گزارش تلاش میکند با بررسی ماهیت وجودی «خبر جعلی» به ارائۀ راهکارهای مقابله با آن بپردازد. این مطالعه با مخرب دانستن پیامدهای خبر جعلی برای جوامع و ساختارهای سیاسی جهان و بهخصوص ایران، مقابله با این پدیده را ازجمله وظایف نهادهای مسئول اعلام میکند. از همینرو لازم میداند یکی از سازمانهای رسانهای کشور با تشکیل گروهی حرفهای مانند «سرویس خبر جعلی» که با دیگر سرویسهای خبری ارتباطات ماتریسی و در بقیۀ سرویسها یک نیروی واکنش سریع داشته باشد، طی مراحلی به مقابله با این پدیده بپردازد که «اقدامات پیشگیرانه»، «مرحلۀ پایش»، «آستانهها»، «مرحلۀ تصمیم»، «مرحلۀ واکنش» و «مرحلۀ ثبت تجربه و دانش» ازجمله این مراحل مهم هستند.
این پژوهش اقدامات پیشگیرانه را پیشنیاز شروع مراحل اصلی تشخیص و مقابله با خبر جعلی میداند تا ابتدا آثار ناشی از خبر جعلی در سطح جامعه کاهش یابد و مقابله با این پدیده آسانتر شود. آگاهسازی، تعامل و همکاری، ارتقای سواد رسانهای و ارتقای اعتماد عمومی را میتوان نمونهای از این اقدامات پیشگیرانه برشمرد.
به استناد این پژوهش، مرحله پایش (مرحله اول مقابله با خبر جعلی)، بر آموزش نیروهای درون سازمان و برون سازمان متصدی مقابله با خبرهای جعلی، رصد فضای مجازی و تشخیص خبر جعلی اختصاص دارد.
در مرحله دوم یعنی مرحله تصمیم، چگونگی و نحوۀ مقابله با خبر جعلی تعیین میشود. پس از تشخیص خبر جعلی و تصمیمگیری درخصوص چگونگی مقابله با آن، «واکنش» مرحله سوم دانسته شده که این مرحله نیز همانند مراحل قبل، از مضامین سازمانیافته برای روشن کردن نوع اقدام تشکیل شده است. مرحلۀ ثبت تجربه و دانش، مرحله پایانی مقابله با خبر جعلی است که پس از تعریف آن، اقداماتی برای این مرحله درنظر گرفته شده است.
این پژوهش پیشبینی میکند سرویس خبر جعلی شکلگرفته با طی این پنج مرحله بتواند تا حد زیادی با خبرهای جعلی منتشرشده در جامعه مقابله کند و حتی مانع از تولید و گسترش آنها شود.
گفتنی است این پژوهش بیشتر برای استفادۀ افراد حرفهای شاغل در حوزهها و سازمانهای خبری اعم از خبرنگاران، دبیران و سردبیران خبری انجام شده است.