محمد حسین آزادی، پژوهشگر حوزه رسانه در برنامه گفتگوی فرهنگی درباره مخاطرات دیپ فیک گفت: دیپ فیک یا جعل عمیق محصول دوره پسا حقیقت است. در عصر پساحقیقت یا (post truth) به واسطه ظهور و گسترش فناوری هایی مانند اینترنت، تلفن همراه و رسانه های اجتماعی مرزهای بین حقیقت و دروغ و صداقت و ناراستی، تار می شود و فریب دادن افراد به یک چالش وحتی به یک عادت تبدیل می شود، و احساسات و عواطف بر واقعیت های عینی غلبه می کند. همان چیزی که اکنون در رسانه های اجتماعی شاهد آن هستیم، یعنی کاربران بدون بررسی محتواهای دریافتی و تجزیه وتحلیل، مقهور محتواها می شوند.
خبر جعلی، به دلیل اخلال در گردش اطلاعات صحیح در جوامع مدرن و دموکراتیک، تهدیدی جدی در مسیر انواع گزینشگریهای عمومی ازجمله انتخابات آزاد بهشمار میرود؛ یکی از مهمترین راههای مقابله با این تهدید، تجهیز کاربران به امکانات سواد رسانهای است؛ توفیق خبرجعلی در هر جامعه، بستگی تام به شیوه، نوع و میزان بازنشر و مصرف آن از سوی شهروندانِ کاربر رسانههای جدید دارد؛ ازاینرو، بررسی چرایی مصرف و باورپذیری خبرهای جعلی از سوی کاربران موضوع مهمی است که میبایست، پیش از هرگونه برنامهریزی برای طراحی نظام مقابله با خبرهای جعلی با رویکرد سواد رسانهای، در پی یافتن پاسخهای مناسب برای آن بود. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، سه مضمون سازمانیافته «دلایل مربوط به کاربران»، «دلایل مربوط به خبر جعلی» و «دلایل مربوط به جامعه» را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. یافتهها نشان دادند عواملی چون واقعنمایی خبر جعلی و تطابق آن با منطق و باور افراد، تصدیق انبوه، فرکانس اکتشافی و شکلگیری حباب فیلتر اطراف کاربران، خلأ اطلاعاتی، افزایش تعصب و تنزل اعتبار نهادهای رسانهای، اجرایی و رسمی ازجمله دلایل مصرف و باورپذیری خبر جعلی در جامعه هستند.
برای دانلود مقاله اینجا کلیک کنید
ظهور رسانههای اجتماعی، مقیاس و سرعت اشتراکگذاری اخبار و اطلاعات را متحول ساخته است. با وجود این، تمایل کاربران به برقراری ارتباط با افراد همفکر و تعبیه الگوریتمهای توصیهگر از سوی بسترهای مختلف، برای جلب نظر کاربران و کنترل حجم اطلاعات اضافی، خطر قطبش و تفکیک برخط و احتمال مصرف اطلاعات جانبدارانه و مضر را افزایش داده است. به عبارتی کاربر با شخصیسازی محتوا، ضمن اجتناب از دیدگاههای مخالف، در معرض مطالبی قرار میگیرد که تأییدکنندة تعصباتش بوده و از قبل به آنها اعتقاد داشته است. این مهم، منجر به حصر اطلاعاتی کاربر و شکلگیری حباب فیلتر و پیلههای اطلاعاتی اطراف وی میشود. اگر اطلاعات منتشرشده، در فضای این حبابها و اتاقهای پژواک، همچون اخبار جعلی، آسیبزا باشند، خطرهای متعددی را به همراه دارد؛ تا جاییکه میتواند فرایند دموکراسی و تفاهم اجتماعی را مختل سازد و جامعهای چندپاره را سبب شود. در این مقاله، با بررسی منابع علمی موجود به معرفی نظریه حباب فیلتر و تأثیر آن بر تشدید قطبیسازی جوامع و افزایش مصرف اخبار جعلی میپردازیم.
برای دانلود مقاله اینجا کلیک کنید
پاسخ این سئوالات را در مقاله تازه منتشر شده «ظهور خبر جعلی در عصر پسا حقیقت ؛ اهداف و پیامدها» نوشته دکتر محمدحسین ساعی، محمدحسین آزادی و هادی البرزی بخوانید:
دانلود مقاله ظهور «خبر جعلی» در «عصر پساحقیقت» ؛ اهداف و پیامدها
یک پژوهشگر در حوزه اخبار جعلی گفت: ایران همواره در معرض آماج حملات خبرهای جعلی است به طوری که تنها در بُعد تلویزیونی، ۲۸۴ شبکه فارسی زبان علیه کشورمان مشغول برنامه سازی هستند.
(متن کامل در ادامه مطلب)
تهران-ایرنا- نشست
تخصصی «عصر پسا حقیقت، جامعه شبکهای و رشد اخبار جعلی» با سخنرانی
محمدحسین ساعی (رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه صداوسیما)، هادی البرزی
دعوتی (پژوهشگر ارتباطات) و محمدحسین آزادی (پژوهشگر ارتباطات) در پژوهشگاه
فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد. (متن کامل در ادامه مطلب)
انتشار گسترده «خبر جعلی» ـ خبرهایی که عامدانه، مغرضانه و بهصورت سازمانی و حرفهای اغلب بر بستر رسانههای اجتماعی، جهت فریب کاربران و انحراف جامعه ساخته و پرداخته میشوند ـ به یکی از تهدیدات مهم رسانهای در جوامع امروز تبدیل شده است. شناخت جامع این پدیده که به ویژه پس از انتخابات سال 2016 آمریکا موردتوجه جدی رسانهها و پژوهشگران قرار گرفته، برای تشخیص و مقابله با آن ضروری است. فهم تفاوتهای این مفهوم خاص و سایر مفاهیم مشابهی که در فضای زبانی مرتبط با خبر و خبررسانی به کار میرود، میتواند برای شناخت مناسب خبر جعلی به ما کمک کند. ازجمله قدیمیترین واژههای این حوزه، «شایعه» است که در نگاه اول بسیار به مفهوم خبر جعلی نزدیک است. بنابراین در صورت ارائهی تبیینی روشن از تفاوت این دو مفهوم، میتوان معنای دقیقتری از «خبر جعلی» بیان نمود. برای دستیابی به این هدف مقاله، علاوه بر بررسی جامع منابع علمی موجود، با 17 نفر از متخصصان حرفهای و دانشگاهی حوزه خبر و رسانه مصاحبه شد. سپس با تجزیهوتحلیل دادهها با روش تحلیل مضمون، تفاوت این دو پدیده را ارائه دادیم. یافتههای این پژوهش معلوم میکند که اولاً مهمترین تفاوت شایعه و خبر جعلی مربوط به ظهور و بروز شایعه در جامعهی شفاهی و ظهور بروز خبر جعلی در جامعهی شبکهای است. ثانیاً میتوان خبر جعلی را در بستر جامعهی شبکهای در سه ویژگی «تولیدکنندگی»، «ماهیت محتوا» و «ویژگیهای کاربران» متفاوت از شایعه دانست.
برای دانلود مقاله به ادامه مطلب بروید
خبرهای جعلی که با هدف فریب دادن و گمراه ساختن مخاطبان در سال های گذشته رشد قابل توجهی را تجربه کرده اند در صورت مصرف و باورپذیری، پیامدهای نامطلوبی برای جوامع در پی دارند.
در این اثر کمیک استریپ به هفت روش مقابله با خبرهای جعلی برای کاربران عادی رسانه های اجتماعی پرداختم که در ادامه مطلب می توانید دانلود بفرمایید.