وظیفه مستندساز چیزی جز تقویت حقیقت نیست/ باید آگاهی مردم را نسبت به پدیده‌های مخاطره‌آمیز ارتقا دهیم
تهیه‌کننده مستند «نقاب‌دارها» با حضور در بخش خبری ساعت 10 و نیم شبکه خبر معتقد است در مقطعی که حقیقت تحریف، دست‌کاری، کتمان و در واقع مظلوم واقع می‌شود، وظیفه مستندساز چیزی جز تقویت حقیقت نیست. (متن کامل گفتگو با شبکه خبر در ادامه مطلب)
محمدحسین آزادی، تهیه‌کننده مستند «نقاب‌دارها» که تاکنون چندین بار از رسانه ملی روی آنتن رفته است، درباره ایده ساخت این مستند به مدقق مجری شبکه خبر گفت: ما از سال‌ها پیش حین مطالعات و پژوهش‌هایی که در حوزه رسانه‌های اجتماعی داشتیم، متوجه یک رویکرد جدید در تقابل ایران و متحدان منطقه‌ای آن شدیم؛ یعنی استفاده از ظرفیت رسانه‌های اجتماعی برای اثرگذاری و دست کاری بر فضای فکری و رسانه‌ای ایران و متحدان منطقه‌ای آن.
وی ادامه داد: این ایده در ذهن ما شکل گرفت که باید این موضوع را به اطلاع عموم مردم برسانیم. البته پیش از این در قالب پژوهش و مقاله‌های علمی این کار را انجام داده بودیم اما چون پژوهش فضای نخبگانی دارد و کمتر مورد مراجعه عموم قرار می‌گیرد، تصمیم گرفتیم آن را در قالبی مانند فیلم مستند ارایه دهیم که جامعه یک تصویر مناسب از این رویکرد جدید در تقابل با کشور دست پیدا کند.
تهیه‌کننده مستند «نقاب‌دارها» با اشاره به اینکه عمده منابعی که در این مستند از آنها استفاده شده، خارجی و از رسانه‌های غربی است، بیان کرد: کمتر منبع داخلی در این مستند استفاده شده است به‌گونه‌ای که حتی مصاحبه شونده یا استناد داخلی نیز نداریم و تمام آن چیزی که می‌گوییم، برداشت از رسانه‌های غربی و اگر درباره کشورهای عربی کار کردیم، آن چیزی‌ست که رسانه‌های عربی منتشر کردند. موارد مختلف را کنار هم قرار و در یک روایت کلی یعنی در قالب مستند ارایه دادیم.
آزادی با اشاره به اینکه «نقاب‌دارها» یک رویه و رویکردی را که علیه ایران به کار گرفته شده است، روایت می‌کند، مطرح کرد: یکی از ابعاد جنگ ترکیبی که بُعد ویژه و مهمی هم محسوب می‌شود، جنگ رسانه‌ای است. دشمنان در حوزه رسانه هم روی فضای مجازی تمرکز کردند و از این فضا برای اثرگذاری بر افکار عمومی و تقویت فشارها در حوزه‌های دیگر مانند حوزه‌های اقتصادی و تحریمی استفاده می‌کنند.
وی افزود: دو هدف عمده در عملیات سایبری دنبال می‌شود. یک هدف این است که بر افکار عمومی خارج از کشور یعنی شهروندان غیرایرانی به ویژه سیاستمداران خارجی نسبت به ایران اثر بگذارند، به گونه‌ای که این اثر در تصمیمات سیاسی آنها نسبت به ایران اثر بگذارد. به عنوان مثال در بخش اول مستند از حساب کاربری جعلی روایت می‌کنیم که اصلا وجود خارجی نداشته است یعنی شخصیت کاملا ساختگی است و شاخک گروهک منافقان آن را هدایت و مدیریت می‌کردند. همچنین در پوشش این اسم چندین سال بیش از ۱۰۰ یادداشت در روزنامه‌ها، وبسایت‌ها و رسانه‌های معتبر غربی منتشر می‌کند و این سطح از تاثیرگذاری در نشست خبری رییس جمهور آمریکا درباره برجام نیز اثر می‌گذارد.
تهیه‌کننده مستند «نقاب‌دارها» تاکید کرد: یک هدف دیگر بحث اثرگذاری بر افکار عمومی داخل کشور است و از طریق مراکز سایبری که اصطلاحا در علم رسانه به آن کارخانه‌های ترول گفته می‌شود، اقدام به تولید محتوای انبوه و ارایه اطلاعات غلط، دست‌کاری و تحریف شده برای اینکه بر افکار عمومی داخل کشور اثر بگذارند و به نوعی مسلط شوند، می‌کنند.
آزادی افزود: ناگفته نماند که یک بحثی به نام هک ذهن وجود دارد، یعنی روی سیستم فکری شهروندان به ویژه آن‌هایی که آگاهی سیاسی کمتری دارند، سوار شوند و بر نظام فکری و تصمیم‌گیری آنها با تولید اخبار جعلی اثر بگذارند. این مساله تا آنجا پیش می‌رود که بمباران خبری علیه شهروندان زیاد و نظام فکری‌شان مختل می‌شود. حتی از این طریق آنقدر شهروند را خشمگین و تحریک می‌کنند که فرد این میزان عصبانیت خود را از طریق اغتشاش تخلیه می‌کند.
وی در جواب به این سوال که چگونه به تصاویر موجود در مستند رسیده است، عنوان کرد: شاید تا دو یا سه سال پیش یکی از گره‌های مستند همین بود؛ یعنی ما در پژوهش‌ها و مطالعاتمان به این نتیجه رسیده بودیم که رویکرد جدید دشمن و گروهک منافقان به عنوان یکی از بازیگران دشمن این است که به سمت اثرگذاری بر افکار عمومی به واسطه رسانه‌های اجتماعی که عمدتا تحت مدیریت و مالکیت آمریکایی‌ها هستند، بروند.
تهیه‌کننده مستند «نقاب‌دارها» ادامه داد: آن زمان مابه‌ازای تصویری نداشتیم و صرفا یک یا دو عکس منتشر شده بود اما در این یک یا دو سال اخیر به ویژه بعد از یک گزارش افشاگرایانه رفته رفته اجازه دادند که برخی رسانه‌ها در مقرشان که در آلبانی بود، حضور پیدا کنند و تصاویر تقطیع شده از کارهایی که انجام می‌دهند، منتشر شود. بعد از اینکه ما به این تصاویر که برای شبکه‌های انگلیسی‌ست، دست پیدا کردیم، توانستیم این تصویر را به مردم نشان دهیم و آن را مصداقی کنیم چراکه صحبت از جنگ رسانه‌ای و جنگ نرم و عینی‌سازی آن دشوار است و این تصاویر توانست به کار ما کمک کند.
آزادی یادآور شد: پیدا کردن ما به ازای تصویری بسیار سخت است یا باید منتظر بمانیم که شبکه‌ای به این شکل تصاویر را منتشر کند یا از کارهای گرافیکی استفاده کنیم برای اینکه آن را عینی‌سازی کنیم و به مردم داستان را نشان دهیم. ناگفته نماند که در کارهای آرشیوی به ویژه زمانی که جامعه دچار التهاب است، ساخت اثر سیاسی دشوار و اگر فضا رعایت نشود، ممکن است فضای سیاسی کشور ملتهب‌تر شود.
وی با بیان اینکه ۷ تا ۸ نفر چهره جوان این مستند ۲۵ دقیقه‌ای را ساخته‌اند، گفت: این مستند می‌توانست طولانی‌تر باشد. البته حوصله مخاطب اجازه نمی‌دهد اما آنقدر موضوعات جدی و جدیدی در این حوزه داریم که می‌تواند در این قالب و قالب‌های دیگر ادامه پیدا کند و مستندسازان باید به این سمت بروند چراکه وظیفه‌شان در مقطعی که حقیقت مظلوم واقع و تحریف، دست‌کاری و کتمان می‌شود، چیزی جز تقویت حقیقت نیست.
تهیه‌کننده مستند «نقاب‌دارها» با اشاره به اینکه مستند در زیرشاخه مبحث سواد رسانه‌ای قرار می‌گیرد، مطرح کرد: باید تلاش کنیم آگاهی مردم را نسبت به پدیده‌هایی که می‌تواند مخاطره‌آمیز و تهدیدآفرین باشد، در قالب برنامه‌های مختلف سواد خبری و رسانه‌ای مردم ارتقا دهیم.
آزادی در پایان خاطرنشان کرد: مانند هر ابزاری که در زندگی روزمره استفاده می‌کنیم، استفاده از تلفن همراه و رسانه‌های اجتماعی جزو لاینفک زندگی روزمره شده و این فضا ممکن است پُر از تهدید و خبرهای جعلی و اطلاعات غلط و گمراه کننده باشد و ما در این مستند مراکزی را نشان دادیم که با سرمایه‌گذاری خارجی برای اثرگذاری بر فکر جوانان و نوجوانان جامعه ما اینگونه اخبار را تولید و منتشر می‌کنند پس حتما باید با دقت بیشتری با رسانه‌های اجتماعی مواجه شویم.
انتهای پیام/
